Blue Deal / natte natuur

Blue Deal / natte natuur

Dankzij het Blue Dealprogramma kunnen we als Regionaal Landschap de strijd aangaan tegen waterschaarste en droogte in Vlaanderen. Zo bouwen we mee aan klimaatrobuuste beekvalleien en natte natuur in ons werkingsgebied. In samenwerking met verschillende partners gaan we watergebonden uitdagingen in het landschap aan.



Delen

Over dit project

Op deze pagina vind je een overzicht van de lopende wateracties waar we bij betrokken zijn. Hoe de Regionale Landschappen de Blue Deal mee helpen realiseren ontdek je in deze video.

Projectinfo

  • Wanneer? Jaarrond

  • Waar? Allerlei projecten verspreid over ons werkingsgebied

Waterprojecten bij RLSD

Wetlands4Cities - Meirdam (Dendermonde)

Samen met onze partners willen we natte natuur herstellen en zo zorgen voor meer waterbuffering in het gebied Meirdam, onderdeel van de Sint-Onolfspolder te Dendermonde. Het initiatief zal bijdragen aan het nat houden van veen, het droogte en hitte-effect tegengaan en natte biodiversiteit herstellen. De acties gebeuren in het kader van het ‘Wetlands4Cities’-project van Natuurpunt en het Interreg-project ‘Blue Transition’.

Momenteel (2024) loopt een ecohydrologische studie (door IMDC) die onderzoekt wat de huidige situatie is en wat nodige ingrepen zijn. Met deze gegevens kunnen concrete inrichtingen voorbereid worden zoals het herstel van natuurlijke waterpeilen, biodiverse sloten en vochtige bloemrijke graslanden.

RLSD coördineert dit initiatief in samenwerking met Natuurpunt. Het draagt bij aan het Nationaal Park Scheldevallei.

Partners: Natuurpunt, Agentschap voor Natuur en Bos, Provincie Oost-Vlaanderen, Polder Schelde Durme Oost, Stad Dendermonde, De Vlaams Waterweg.

© Daan Stemgée

Kempen- en Galgenbeek (Berlare, omgeving Donkmeer)

Vier gerichte aanpassingen in de Galgen- en Kempenbeek zullen de afvoer vertragen en het waterpeil verhogen. Zo verbeteren we de biotoop in de waterloop en ontstaan mogelijkheden tot infiltratie op de zandgronden. De hogere waterbeschikbaarheid helpt lokaal de droogtestress in de landbouw te verminderen. Op bovenlokale schaal zorgt het voeden van het grondwater in de zandgronden voor extra kwel in natte gebieden langs de Schelde zoals het Donkmeer.

RLSD en Polder Tussen Schelde en Durme coördineren dit initiatief.

Partners: Gemeente Berlare, Boerennatuur

© RLSD

Speelbos Ter Beke (Sinaai, Sint-Niklaas)

Van oudsher is Sinaai een waterrijke plek met talrijke beken, poelen en waterlopen. Samen met stad Sint-Niklaas worden nieuw verworven percelen omgevormd tot een plek waar water, natuur, landschap, beleving en spelen centraal staan. De Belselebeek krijgt in het ontwerp een centrale plek en zal een nieuwe bypass krijgen door de projectsite. Zo willen we het landschap als spons herstellen en tegelijkertijd de beleving ervan mogelijk te maken met speelelementen langs en over de nieuwe meander en flauwe oevers.

RLSD en Stad Sint-Niklaas zijn trekkers van dit initiatief.

Naar het project
© RLSD

Masterplan Beneden-Dender (Aalst, Lebbeke, Dendermonde)

Lokale besturen willen de wateroverlast aanpakken in de Beneden-Dendervallei. Tegelijk willen ze samen met Vlaamse en provinciale partners het openruimtegebied tussen Aalst, Lebbeke en Dendermonde klimaatadaptief ontwikkelen met kansen voor landbouw, natte natuur en beleving. In het kader van T.OP Dender en het Nationaal Park Scheldevallei worden hiervoor vanaf 2025 een masterplan en actieprogramma opgemaakt. Vanaf 2026 start de stapsgewijze realisatie op het terrein.

RLSD en Provincie Oost-Vlaanderen (Dienst Ruimtelijke Planning) coördineren dit initiatief.

Partners: Stad Aalst, stad Dendermonde, gemeente Lebbeke, Terrestrisch OntwikkelingsProgramma T.OP Dender, Nationaal Park Scheldevallei, De Vlaamse Waterweg, Departement Omgeving, Polder Beneden-Dender

© RLSD

Lokerenbeek (Zele)

'Levende Lokerenbeek' is een voortraject om een belangrijke waterloop in de gemeente Zele (deelbekken van de Durme) op te waarderen tot een hoogkwalitatieve en veerkrachtige waterstructuur. Hier liggen in het hele stroomgebied kansen om waterlopen te vernatuurlijken, water te bergen, langer vast te houden en te zuiveren voordat het in het Durme- en Scheldesysteem terecht komt. Bij de plannen worden de kansen voor het verhogen van de landbouwwaarde in het gebied en voor het verbeteren van de natuurverbinding tussen Durme en Schelde meegenomen.

RLSD en Polder Tussen Schelde en Durme coördineren dit initiatief.

Partners: Gemeente Zele, Provincie Oost-Vlaanderen

© RLSD

Hof te Moortere in de Vlietvallei (Lippelo, Puurs-Sint-Amands)

Het gebied rond het historische Hof te Moortere is een traditioneel landschap gekenmerkt door kleinschaligheid en variatie. Je vindt er houtkanten, grachten, zeer natte tot drogere bospercelen en hooilanden, graasweides, ruigte, bomenrijen en moeras in een gebied met een rijke geschiedenis. RLSD zal samen met de particuliere eigenaar en met aangelanden concrete acties ondernemen om de ecologische en landschappelijke waarde te versterken. Eén van de uitdagingen is om meer water vast te houden in het gebied gelegen langs de Grote Molenbeek. Het is een integraal project: naast ingrepen op het watersysteem is er ook aandacht voor houtig erfgoed en natuurontwikkeling.

RLSD coördineert dit initiatief i.s.m. particulieren en met cofinanciering van Provincie Antwerpen. Het kadert in het Riviercontract Vliet-Grote Molenbeek.

Partners: Vlaamse Milieumaatschappij, Polder Vliet en Zielbeek, gemeente Puurs-Sint-Amands, Natuurpunt Klein-Brabant, Bosgroep Antwerpse Gordel

© RLSD

Polder Zevenkoten (Dendermonde)

Het gebied ‘Zevenkoten’ bevindt zich langs de Schelde ten oosten van Dendermonde. Landschappelijk wordt het gekenmerkt door weiland en bos (populieren). De verdroging van het gebied zorgt voor problemen. Het leidt tot een verarming van de biodiversiteit in het gebied en afbraak van veen in de bodem. In lange droogteperioden zorgt een te lage waterstand voor opbrengstverlies voor de landbouw. Het plan is om van Zevenkoten weer een meersengebied te maken dat als een echt sponslandschap water kan bufferen en laten infiltreren.

Eind 2023 werd het subsidiedossier ‘Sponslandschappen als Denderpraktijk’, ingediend met T.OP Dender, goedgekeurd in kader van de subsidieoproep ‘Lokale gebiedsdeal droogte 2.0’ van de Vlaamse overheid. Maatregelen die zullen uitgevoerd worden zijn het plaatsen van een stuw om de waterafvoer te vertragen en het grondwaterpeil te verhogen, het bevorderen van de infiltratie van hemelwater van grote gebouwen aan de rand van het gebied, vervuild water dat ongewenst het gebied binnenkomt te zuiveren en de waterloop open te leggen en ecologische oeverzones aan te leggen.

RLSD ondersteunt deze samenwerking. Zevenkoten maakt deel uit van het Nationaal Park Scheldevallei.

Partners: Stad Dendermonde, Polderbestuur Vlassenbroek, Agentschap voor Natuur en Bos, Provincie Oost-Vlaanderen, T.OP Dender, Departement Omgeving.

© Vilda, Yves Adams

Water-land-schap: Barbierbeek verbindt!

De Barbierbeekvallei ligt in het noordoosten van Provincie Oost-Vlaanderen in het Waasland. Binnen het projectgebied in de gemeenten Kruibeke, Temse, Sint-Niklaas en Waasmunster ondersteunen we acties op terrein die het groenblauwe netwerk versterken en uitbreiden. De regio is rijk aan waardevolle poelen waar extra aandacht naar gaat: niet alleen aanleg, behoud en herstel maar sinds kort ook het bufferen van de poelen van omliggend landgebruik.

RLSD ondersteunt deze samenwerking.

Partners: Provincie Oost-Vlaanderen, Vlaamse Milieumaatschappij, Toerisme Waasland, Toerisme Oost-Vlaanderen, Vlaamse Landmaatschappij, Interwaas, De Vlaamse Waterweg , Erfpunt, Agentschap Onroerend Erfgoed, Algemeen Boerensyndicaat, Boerenbond, KRUIN, Natuurpunt Waasland, Agentschap voor Natuur en Bos en de gemeenten Temse, Kruibeke, Sint-Niklaas, Waasmunster en Beveren

© RLSD

Broncomplex Kluiskouter en Kluizenbos (Erembodegem, Aalst)

Op de overgang van het reliëfrijke Brabant naar de Dendervallei ter hoogte van Aalst wisselen bossen, kouters, weilanden en bebouwing elkaar af. In dit studieproject wordt het functioneren van het watersysteem in kaart gebracht met nadruk op bronnen in de buurt van Kluizenbos, Heuvelpark, Kluiskouter, Abdij van Affligem en Kravaalbos. Ook wordt gewerkt op oplossingen om de bronnen en het water maximaal te integreren in woonwijken vlakbij. We zoeken tevens koppelkansen met erfgoedwaarden, recreatieve verbindingen en klimaatadaptatie.

Departement Omgeving coördineert dit initiatief i.s.m. RLSD.

Partners: Provincie Oost-Vlaanderen, stad Aalst, Natuurpunt, rioolbeheerder

© RLSD

Puitvoetbos (Sint-Niklaas)

Het Puitvoetbos is een bos in de stad en heeft enorm veel potentieel als klimaatadaptieve buffer voor de stadsbewoners. Op dit moment leiden alle grachtjes in het bos lijnrecht naar de ringgracht. De ringgracht beschermt de stad tegen overstromingen. Door het water dat door Puitvoetbos stroomt langer op te houden kan de ringgracht ontlast worden. In het bos is er nog ruimte genoeg om water op te houden en te laten infiltreren, door het plaatsen van stuwen of het aanleggen van (bespeelbare) wadi’s. Daarnaast biedt Puitvoetbos koelte en schaduw voor de vele appartementsbewoners rondom. Het bos moet daarvoor voldoende toegankelijk en bekend gemaakt worden. Als kers op de taart wordt er geïnvesteerd in speelnatuur en biodiversiteit.

Op dit ogenblik (2024) bevindt dit project zich in de beginfase.

RLSD en Stad Sint-Niklaas zijn trekkers van dit initiatief.

Partners: Agentschap Natuur en Bos

Naar het project
© RLSD

Groenpool Tielrode - Vlierbeek (Temse)

In het noorden van Temse ligt de helling van de Cuesta van het Waasland. De Vlierbeek is in deze regio de enige mogelijke fysieke en natuurlijke verbinding tussen de Durmevallei en de hoger gelegen kouter op de cuesta. Deze verbinding loopt via provinciaal domein De Roomakker. Vanuit het actieprogramma van Nationaal Park Scheldevallei en Groenpool Tielrode wordt onderzocht of er meer ruimte kan gegeven worden aan de Vlierbeek als groenblauwe verbinding en hoe water langer vastgehouden kan worden.

Nationaal Park Scheldevallei en RLSD begeleiden het proces.

Partners: Gemeente Temse, Provincie Oost-Vlaanderen

© Bureau Omgeving

Ontdek de waterprojecten van de Regionale Landschappen

Van bron tot monding en valleibreed vormt water de drijvende kracht voor beslissingen en ontwikkelingen in een weerbaar landschap. De watermedewerkers van de Regionale Landschappen timmeren mee aan een Vlaams weerbaar waterland. Ontdek op de overzichtskaart alle watergerelateerde projecten van de Regionale Landschappen!

Naar de overzichtskaart

De reeks Landschapbouwers van Plattelandstv brengt maandelijks een waterproject van de Regionale Landschappen. Je maakt kennis met de streek, een medewerker vertelt over een specifiek waterproject en een vrijwilliger toont hoe hij/zij meewerkt aan het landschap.

Naar de reportages

Misschien vind je dit ook interessant: