Carbon farming

Dit project wil koolstofopslag via agroforestry promoten als bijdrage in de evolutie naar een klimaatneutrale samenleving en als verdienmodel voor lokale landbouwers. Met dit pilootproject gaan we samen met BOS+ en andere partners op zoek naar landbouwers die interesse hebben om via houtige aanplantingen koolstof vast te leggen op of langs hun landbouwgronden. Om landbouwers een duwtje in de rug te geven tracht BOS+ via fondsenwerving per ton vastgelegde koolstof een vergoeding uit te betalen. Deze fondsen zijn afkomstig van CO₂-compensaties van wakkere burgers en geëngageerde bedrijven.

BOS+ trekt dit project en bouwt het Treecological-platform uit, het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO) zorgt voor de wetenschappelijke onderbouwing, Bioforum en de 3 Oost-Vlaamse Regionale Landschappen begeleiden de deelnemende landbouwers.

De intentie is om van dit pilootproject een duurzaam project te maken. Zo kunnen na afloop ook andere landbouwers via Treecological een vergoeding krijgen voor hun zorg om de bomenrijen en houtkanten op en rond hun landbouwpercelen.

Koolstof opslaan via boslandbouw

Boslandbouw (in het Engels: agroforestry) is een landbouwsysteem waar bomen en/of struiken gecombineerd worden met gewassen of het weiden van vee op eenzelfde perceel. Bij een goed werkend boslandbouwsysteem hebben beide een neutrale of positieve invloed op elkaar. Ook hoogstamboomgaarden, houtkanten en bomenrijen langsheen landbouwpercelen zijn een vorm van boslandbouw.

Bomen en struiken bij landbouwpercelen leveren heel wat ecosysteemdiensten die bijdragen tot een klimaatrobuust landschap: ze verhogen het waterbergend vermogen van de bodem en de bodemvruchtbaarheid, het zijn dragers van biodiversiteit, ze doen aan luchtzuivering, … en bovendien leggen ze koolstof vast. Dit doen ze enerzijds door koolstof op te slaan in hun bovengrondse en ondergrondse biomassa, anderzijds zorgt onder meer de jaarlijkse bladval voor een stijging van het bodemkoolstofgehalte. Voor deze bewezen ‘diensten’ aan de maatschappij bieden we de landbouwer een vergoeding aan.

Bomen en struiken in het landbouwlandschap

Bomen en struiken waren vroeger (grofweg voor de Tweede Wereldoorlog) alom aanwezig in het Vlaamse landbouwlandschap. Hagen werden gebruikt om vee binnen de weide te houden, houtkanten en knotbomen leverden brand –en geriefhout en ieder jaar werd er fruit geoogst van de boomgaarden.

Bomen in een landbouwlandschap waren dus een win-win! Deze toepassingen zijn grotendeels in onbruik geraakt waardoor bomen en struiken op grote schaal uit het landschap verdwenen en daarbij ook hun functies voor mens, plant, dier, bodem en klimaat. Tegenwoordig draait het tij en is het voordeel van bomen en struiken opnieuw algemeen aanvaard.

Bomen en struiken vragen van de boer een investering, niet alleen voor de aanplant maar ook voor het beheer. Bovendien leiden ze vaak tot verlies van opbrengsten doordat ze schaduw werpen en ruimte innemen. Dit project wil landbouwers daarom niet enkel ondersteunen bij de aanplant maar ook compenseren voor hun opbrengstverlies. Op die manier streven we ernaar opnieuw meer bomen en struiken in het landbouwlandschap te zien.

Koolstof meten

Voor het project wordt berekend hoeveel koolstof er wordt opgeslagen op de boslandbouwpercelen. Hiervoor wordt kennis gebruikt uit literatuurstudies, veldmetingen en simulaties met behulp van de koolstofrekenmodule CARAT (CARbon Agroforestry Tool).

De vastgelegde koolstof zal gemonitord worden op jaar 5 en jaar 10 na aanplant om de effectieve evolutie in koolstofstock van deze percelen nauwkeurig op te volgen en toekomstige inschattingen verder te verbeteren. Zo zal deze bestaande tool dankzij dit project verder op punt gesteld worden. Meer info hierover vind je hier.

Koolstof compenseren als bedrijf of particulier

Wil jij je CO₂-uitstoot compenseren en je steentje bijdragen aan meer bomen en struiken in het Vlaams landbouwlandschap? Dat kan via dit project. Jouw compensatie wordt geïnvesteerd in de ondersteuning van landbouwers die meer bomen en struiken willen aanplanten en beheren op hun percelen.

Bereken en compenseer jouw CO2-voetafdruk!

Verder verdiepen in het compensatieverhaal van dit project

De CO₂-concentratie in de atmosfeer moet omlaag, daarom blijft emissiereductie prioritair. Het compenseren van onze uitstoot mag geen vrijgeleide zijn om niet te werken aan reductie van de uitstoot. Tegelijkertijd moeten we erkennen dat CO₂-uitstoot onvermijdelijk is in onze huidige maatschappij. Het compenseren van CO₂-uitstoot is een van de opties om op korte termijn de CO₂-concentratie in de lucht naar beneden te halen in afwachting van een energietransitie en technologieën die toelaten om te evolueren naar een klimaatneutrale samenleving

Ben je een actieve landbouwer met interesse in hoogstambomen en houtkanten?

Neem contact op met één van onze experten:

Eliza Romeijn-Peeters (Regionaal Landschap Schelde - Durme): eliza@rlsd.be

Jeroen Vanhee (Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen): jeroen.vanhee@rlva.be

Marco Roegiers (Regionaal Landschap Meetjesland): marco.roegiers@rlml.be