Herinrichting van het gemeentepark in Sint-Gillis-Waas tot een groene ontmoetings- en speelplek met aandacht voor waterinfiltratie en biodiversiteit.
Het gemeentepark van Sint-Gillis-Waas dateerde uit de jaren ’70 en werd destijds aangelegd volgens een klassieke stijl: een symmetrisch strak patroon met veel verharde paden, een centrale grote fontein en haagbeuk in de vorm van berceau’s. Flankerend langs de straatkant vind je grasvelden met lindebomen.
50 jaar later waren de berceau’s uitgegroeid tot romantische lovergangen maar ademde het hele park vergane glorie uit. Er was te veel verharding, trapjes belemmerden de toegankelijkheid, bankjes stonden enkel in de zon en enkele parkings en het gemeentehuis doorbraken de symmetrie. Het was tijd voor een vernieuwing met aandacht voor waterinfiltratie, biodiversiteit en ruimte om te spelen en elkaar te ontmoeten.
Team Natuur in de buurt begeleidde de herinrichting van het park van A tot Z.
Hieronder vind je enkele foto's van de oorspronkelijke staat van deze site.
Een sprookjeskamer, wadi, vlonder en veel fijne speelkansen? Die vind je tegenwoordig in het vernieuwde gemeentepark van Gemeente Sint-Gillis-Waas, een groene oase voor jong en oud! Op een prachtig zonnige dag werd het park op zaterdag 5 oktober officieel ingehuldigd. Neem er zeker eens een kijkje!
De werken voor de herinrichting van het gemeentepark in Sint-Gillis-Waas zijn gestart! Om water te kunnen laten infiltreren moest de centrale zone in het park onthard worden. De fontein en de asfaltpaden werden ondertussen uitgebroken. De komende maanden kan je het project opvolgen in dit fotoalbum. Hierna volgt vergroening met een natuurlijke poel, wadi's, een vlonder, streekeigen groen en veel fijne speelkansen in en rond het water.
In eerste fase werd een participatietraject opgestart om te ontdekken wat de inwoners van Sint-Gillis-Waas vinden van hun park. Wat mag er veranderen? Wat wil men behouden? Welke nieuwe elementen wil men toevoegen?
Samen met de gemeente organiseerden we in maart en april 2022 een participatietraject voor de herinrichting van het gemeentepark. In dit traject betrokken we verschillende doelgroepen in het vormgeven van het vernieuwde gemeentepark.
Via verschillende methodieken zoals observaties, kind als gids en kind als ontwerper ontdekten we hoe het park voor kinderen een uitdagende en avontuurlijke plek kan worden. De buurtbewoners nodigden we op Paasmaandag uit voor een gezellige babbel terwijl de kinderen konden genieten van leuke spelletjes. Daarnaast gingen we ook ten rade bij de ouderenadviesraad en jeugdraad.
Deze participatiemomenten leverde interessante input op die we meenamen naar de volgende face, de opmaak van een eerste ontwerp.
De input die de inwoners van Sint-Gillis-Waas gaven over het Gemeentepark was zeer waardevol voor ons team. Zo werd het park gezien als grijs en saai, te warm in de zomer en onaantrekkelijk in de winter. De oude berceaus en de schaduw onder de lindebomen werden echter wel geapprecieerd. Deze input en nog tal van andere ideeën en suggesties nam ons team mee in een eerste voorontwerp. In dit ontwerp maakt verharding plaats voor water, spel, ontmoeting en natuur waardoor het park opnieuw tot leven komt. Het ontwerp focust dan ook op ontharding, ruimte voor recreatie en avontuur en op inheemse fauna en flora.
Na een jaar waarin we geconfronteerd werden met extreem weer door stromingen, hittestress en droogte kunnen we niet meer om de klimaatdoelstellingen heen. We moeten vermijden dat er bij veel regen het ene moment te veel water naar de riolering stroomt en dat er bij extreme hitte watertekorten dreigen en je nergens meer verkoeling kan vinden. Bovendien loopt op een verhard plein de temperatuur in de zomer hoog op. Door het weghalen van asfalt en beton en deze te vervangen door groen komt er ruimte voor schaduw en verkoeling in het park. Bovendien kan water via wadi’s in de bodem sijpelen in plaats van dat het rechtstreeks naar de riolering wegspoelt.
In het nieuw ontwerp verdwijnen in de centrale zone zowel de oude fontein als de asfaltpaden. In de plaats komt een natuurlijke vallei waar water kan infiltreren in de bodem, plaats is voor nieuwe planten en bomen en waar kinderen kunnen spelen met water en keien. De andere asfaltpaden in het park worden vervangen door paden in halfverharding zodat het park voor iedereen - ook met rolstoel of kinderwagen – toegankelijk is.
huidig zicht op het park
zicht op het park na herinrichting - rolstoeltoegankelijk platform met waterpomp
Ook bankjes in de schaduw zijn een groot gemis in het park en ook hieraan werd gedacht: van lange banken voor ontmoeting tot picknickbanken onder de lindes en eenvoudige bankjes met rugleuning. Daarnaast was de jeugd vragende partij voor meer avontuur in het park zoals verstopplekjes, speelwater, een waterpomp en klimboom. Het park wordt een fijne plek voor gans het gezin: jonge kinderen ontdekken er een volledig nieuwe speelzone en voor jongeren komt er een chillplatform tussen de bomen.
zicht op het park na herinrichting - schaduwrijke schaakkamer in de oude berceau
zicht op park na herinrichting - “slingerende” rijbaan en verkeersremmende plantvakken, veilige oversteekplaats en toegang park met infiltratiestrook water
Ook aan de inheemse fauna en flora wordt gedacht. Onder de lindes planten we duizenden lente- en herfstkrokussen zodat bijen makkelijker voedsel vinden. Daarnaast wordt de centrale groenzone ingezaaid met inheemse wilde bloemenmengsels en komen er streekeigen hagen van meidoorn en sleedoorn waar vogels, vleermuizen en kleine zoogdieren zich thuis voelen. Als kers op de taart krijgt een nieuwe monumentale zomereik de ruimte om uit te groeien tot toekomstboom die hopelijk veel generaties zal verleiden tot een babbeltje onder zijn kruin.
Als eerste stap in de vernieuwing van het park plantten een derdejaarsklas van GO! Leefschool De Sterappel en een vierdejaarsklas van basisschool GBS Het Kompas dinsdag 21 november 2023 onder begeleiding van Regionaal Landschap Schelde-Durme en de groendienst meer dan 10.000 krokus- en narcisbollen. De kinderen kregen een woordje uitleg over het nieuwe ontwerp, de bloembollen, wilde bijen en hoe de bollen geplant moeten worden. Daarna staken ze de handen uit de mouwen onder begeleiding van de groendienst.
Boerenkrokussen bloeien in het voorjaar en leveren aan het begin van de lente nectar en stuifmeel aan honingbijen, hommelkoninginnen en de eerste solitaire bijen. Herfstkrokussen leveren op het einde van het groeiseizoen nectar aan de laatste bijen en hommels. Tussenin bloeien wilde narcissen. Het gemeentepark wordt op deze manier een lang gedekte nectartafel én kleurrijk bloementapijt en draagt zo bij aan de versterking van de biodiversiteit tot in de dorpskern van Sint-Gillis-Waas.
Marc Marin ging een kijkje nemen en maakte deze mooie videoreportage.
