Wegwijs in Ontharding

Wegwijs in Ontharding

Samen aan de slag met de onthardingsmogelijkheden in Lille, Vorselaar, Puurs-Sint-Amands en Bornem.



Delen

Waarom ontharden?

Wist je dat meer dan 15% van de Vlaamse oppervlakte verhard is? Dit brengt heel wat gevolgen met zich mee, zoals een verstoorde waterbalans, grote gevolgen voor weer en klimaat en afname van zowel biodiversiteit als van landschappelijke kwaliteit.

We weten waar we - onder andere - moeten kijken: een groot deel van de verharding is terug te brengen tot ons wegennet, want Vlaanderen heeft het dichtste wegennet van Europa. Gemiddeld is er 4.8 km weg per km², dat is dubbel zoveel als bij onze noorderburen. Nog steeds groeit ons wegennet met 1 km per gemeente per jaar, wat bovendien ook een enorme kost is voor steden en gemeenten. Hier beter over nadenken én ontharden zijn alvast stappen in de goede richting.

© Pieter Vandenhoudt
© Pieter Vandenhoudt

Welke stappen werden reeds gezet?

Voorjaar 2022

In het voorjaar van 2022 hielden we een eerste werksessie waarbij Breekijzer vzw met behulp van cijfers rond verharding, ruimtebeslag en bijhorende kosten duidelijk maakte dat ontharding een mogelijke oplossing is voor verschillende problemen. Via een geografische analyse van vzw trage wegen werden meteen ook heel wat onthardingskansen op kaart aangeduid, aangevuld met toekomstige wegenwerken en probleemsituaties vanuit de gemeenten zelf.

Tijdens een fietsexpeditie bezochten we verschillende wegen en pleinen met onthardingskansen waarbij ook de koppelkansen zoals waterinfiltratie, trage mobiliteit en natuurontwikkeling onder de aandacht werden gebracht. Onderweg werden ook de verschillende types overmatige verharding zoals de verkavelingsboulevard of de verharde trage weg zeer zichtbaar. 

Najaar 2022

Bij de eerste stappen in het project merkten we dat elke gemeente op zijn manier toch al zijn steentje bijdraagt aan de ontharding van wegen. We hebben dan ook een inspiratiemoment georganiseerd waarop de vier betrokken gemeenten en de regionale landschappen hun doelstellingen of manier van werken konden toelichten aan elkaar. Bijvoorbeeld het beheer van halfverhardingen, een trage wegenplan als basis om mee aan de slag te gaan, een grootschalig onthardingsproject inclusief waterbuffer of ontharding als ruimte voor bijkomende aanplantingen. In een tweede werksessie werd verder ingegaan op enkele mogelijke cases per gemeente en wat daarbij zou komen kijken om uiteindelijk 1 case te kiezen die verder uitgewerkt zal worden.

Voorjaar 2023

In het voorjaar van 2023 werd verder gewerkt op 1 concrete case per gemeente. In werksessie 3 werden kansen en knelpunten gedetecteerd, mogelijke partners en financieringsbronnen besproken en een strategie voor communicatie naar burgers en omwonenden uitgewerkt. Met die informatie kunnen de gemeentelijke diensten zelf verder aan de slag.

Tijdens het slotevent kwamen de vier gemeenten weer samen om hun engagementen en ambities rond de specifieke case maar vooral ook rond ontharding van wegen in het algemeen uit te spreken.

Op de planning

De volgende en laatste stap binnen dit project is de effectieve realisatie van de case, die bij verschillende gemeenten op de planning staat voor het najaar van 2023. Ook naast deze concrete case hebben de gemeenten zeer veel kennis opgedaan rond ontharding waar ze in de toekomst verder mee aan de slag kunnen gaan en waar nog veel leuke realisaties zullen uit voort vloeien.  

 

Het project

Regionaal Landschap Kleine en Grote Nete en Regionaal Landschap Schelde-Durme slaan de handen in mekaar met het nieuwe PDPO-project Wegwijs in Ontharding. Hiermee zetten we in op wegontharding, om zo ruimte te maken voor groenblauwe dooradering, klimaatadaptatie, landbouw, trage mobiliteit… En dit doen we niet alleen, want we kunnen rekenen op projectpartners vzw Breekijzer, Trage Wegen vzw en RE-ST architecten.

Ook is er een samenwerking met 4 gemeenten: Lille, Vorselaar, Puurs-Sint-Amands en Bornem.

Via de methodiek van RE-MOVE - ontstaan uit de proeftuinen ontharding van het Departement Omgeving “Vlaanderen breekt uit” laten we lokale besturen en wegbeheerders de onthardingsmogelijkheden van hun weginfrastructuur ontdekken én een onthardingsstrategie uitstippelen.

De focus in het project ligt op lokale wegen, meer specifiek type III ( = erftoegangswegen,  geen verbindings- of ontsluitingswegen) in het buitengebied. We zullen ontharden stimuleren vanuit verschillende ondersteunende en inspirerende mogelijkheden, zoals een geografische opportuniteitsscan, typesituaties en financieringsmogelijkheden. Vervolgens zal per gemeente één casus geselecteerd worden om conceptueel uit te werken richting effectieve ontharding.

 

Contactpersonen

Jef De Schutter – Strategisch Project Kleine Nete (Lille & Vorselaar)

Lies Vervaet – Medewerker Trage Wegen bij Regionaal Landschap Schelde-Durme (Puurs-Sint-Amands en Bornem)

Slotmoment mei 2023
© PVDH

Slotmoment mei 2023

Slotmoment mei 2023
© PVDH

Slotmoment mei 2023

Slotmoment mei 2023
© PVDH

Slotmoment mei 2023