Voordelen van een hoogstamboomgaard

Hoogstamboomgaarden zijn als een vijfsterrenhotel voor onze soorten: ze vinden er voedsel, rust en een nestplaats. Vogels zoals de zanglijster kiezen hun zangpost in de hoge fruitbomen, de steenuil huist in de holte van een oude boom, bloesems vormen een stuifmeelbron voor vele insecten en afgevallen fruit trekt vogels, vlinders en kleine zoogdieren aan. Bovendien geven de bomen lekker fruit. Een win-win situatie dus voor mens én dier!

Hoe leg je een hoogstamboomgaard aan?

Een plan is essentieel wanneer je hoogstamfruitbomen wilt planten. Een plan waar goed over nagedacht is zorgt ervoor dat je jaren kan genieten van je hoogstamfruitbomen.

Stap 1: verken je terrein

Leg je potlood en papier nog even aan de kant. Eerst gaan we naar buiten en verkennen we het terrein. Is jouw tuin geschikt voor één of meerdere hoogstamfruitbomen?

Is er voldoende plaats?

Zijn er obstakels in je tuin zoals een tuinhuis of andere bomen? Respecteer de natuurlijke groei van een fruitboom. De ruimte moet voldoende groot zijn voor een boom op volwassen leeftijd. De breedte van de kroon van een boom hangt af van onder meer de soort, het ras en bodem. Hieronder vind je enkele algemene afmetingen die wij hanteren. Opgelet, het gaat over hoogstamfruitbomen!

Kers, kriek, notelaar, tamme kastanje: kroondiameter tot 12m
Appelaars: kroondiameter tot 10m
Peer, pruim, kwee, mispel: kroondiameter tot 8m

De bodem

De meest geschikte bodem voor hoogstamfruitbomen is een goed ontwaterde zandleem- of leembodem. Hoogstamfruitbomen houden niet van natte voeten. De grondwaterstand mag in de winter niet hoger zijn dan 80 cm onder het maaiveld.

Met de kneedproef kan je eenvoudig het bodemtype bepalen.
Of raadpleeg Geopunt

Ontdek onze brochure Hoogstamboomgaarden - praktische gids

Wil jij minimum 10 hoogstamfruitbomen planten op een perceel in een open landschap (m.a.w. niet in de tuinsfeer)? Dan is een aanplantproject iets voor jou! Contacteer ons Landschapsloket voor informatie en advies.

Stap 2: Het grondplan

Hou je potlood en papier klaar, we gaan het plan uit tekenen. Je weet ondertussen hoeveel bomen je kan planten. Bedenk nu welke soorten (appel, peer, noot, kastanje, pruim, kers, kriek,...) je wil. Schets je tuin of deel van je tuin op papier (liefst op schaal) en vergeet zeker eventuele obstakels niet. Bij het planten van bomen houd je steeds rekening met enkele wettelijke regels. Plant een boom steeds 2 m van de erfgrens. Kleine boompjes worden groot. Om te voorkomen dat volwassen fruitbomen mekaar hinderen plant je best niet te dicht bij elkaar. De plantverbanden:

Kers, kriek, notelaar, tamme kastanje: 12 x 12 m
Appel: 10 x 10 m
Peer, pruim, kwee, mispel: 8 x 8 m

Teken met deze info de bomen op het grondplan. Soms is het wat puzzelwerk. Als je twijfelt of er voldoende plaats is, kies dan voor één boom minder. Je houdt beter te veel plaats over dan dat je te weinig plaats hebt. Een fruitboom die je elk jaar stevig moet terugsnoeien geeft namelijk minder vruchten.

Stap 3: De raskeuze

Een fruitboom kiezen kan op basis van de vruchten, de vorm, het gewenst gebruik… Maar je eigen voorkeur is helaas niet het enige waar je rekening mee dient te houden. Om vruchten te hebben moet een fruitboom bloeien en de bloesems bestoven worden. De beste bestuiving gebeurt door een boom te laten bestuiven door variëteiten met goed stuifmeel en die in dezelfde periode bloeien. Qua bestuiving kan je fruitbomen in twee grote groepen verdelen: de zelfbestuivende soorten en de kruisbestuivende soorten.

Lees meer in onze brochure Hoogstamboomgaard - praktische gids.

Stap 4: ... en planten maar!

Plantperiode

(Fruit)bomen planten doe je wanneer de bladeren van de bomen zijn gevallen, dus tussen november en maart. Het ideale moment is eind december.

Transport

Zeer belangrijk en vaak onderschat! Let er bij het transporteren van de bomen op dat de wortels niet kunnen uitdrogen. Transporteer in een gesloten wagen of dek de wortels af met een zeil.

Nu je klaar bent met de voorbereiding kan je je mouwen opstropen... en planten maar! Veel succes!

Stap 5: Bescherm je fruitboom tegen vee

Een hoogstamboomgaard kan je in vele gevallen prima combineren met vee. Dieren zijn handige grasmachines en leuk gezelschap. Een hoogstamboom is echter niet zonder meer opgewassen tegen onze grazende vrienden. Zonder gepaste bescherming worden ze weleens aangevreten door knabbelgrage paarden, geiten, schapen of wild. Hieronder vind je een overzicht van diverse soorten veebeschermingen. Ga ermee aan de slag om je bomen, duurzaam te wapenen tegen vraat.

Hoe plant je een hoogstamboomgaard?